Nedir bu hamburgerden cektigimiz ?

Dun Irlanda Independent Gazetesi’nde okudugum bir haber beni bu konuyu yazmaya yonledirdi. Gunumuzde Irlandali anne babalar, cocuklarinin cogunlugunda sismanligin gorulmesinin sebebini obezite hastaligini suclayarak acikliyorlarmis.

Habere gore, Irlandali ebeveynler cocuklarindaki bu kilo fazlaliginin sebebinin obezite oldugunu dusunurken unuttuklari konular var; anne ve babalarindan gordukleri gibi egzersiz yapmayan, bilgisayar bagimlisi evlerde yine bilgisayar bagimlisi olarak yetisen cocuklarin, anne babalarinin tembelligi ile en onemli gelisme donemlerini hamburger yiyerek gecirerek kalori yakmalarinin mumkun olmadigi. Bir kisim cocuk digerlerine gore daha zor kalori yakiyor olabilir, kolayca sismanliyor olabilir ama bu ebeveynlerin yaptigi buyuk beslenme hatalarini obezite ile ortbas edilebilecegi anlamina gelmiyor.

Habere yapilan yorumlardan biri cok ilgincti; Brazilya’nin bazi sehirlerinde yeni bir uygulamaya baslanmis, sokaklara bol bol meyve agaci ekilecekmis. Amac meyve tuketimini arttirmak, sismanligi azaltmak. Yolda yururken caniniz abur cubur mu cekti, elinizi uzatip bir meyveyi daldan koparip bu isteginizi saglikli bir yolla bastirabileceksiniz. Brazilya bu uygulayamayi dunyada ilk baslatan ulke olacakmis.
Turkiye’nin birçok yerinde bu dogal olarak gelismistir oysa ki; cocuklugumun gectigi Istanbul’un hizla sehirlesmis semtlerinden biri olan Goztepe’de bile apartmanlarin arasinda hem arabalar hem cocuklar icin yapilan bahçelerde en azindan ayva, ceviz, incir agaçlari bol bol bizi; yani sokaklarda rahatça oynama sansini yakalayan son jenerasyon olan 80’li yillarin cocuklarini beslediler. O zaman annem bana; “Sokak cocugu mu olacaksin yeter artik hadi eve gel !” derdi ben de cok uzulurdum sanki yanlis bir sey yapiyormusum gibi. Simdi ah keske sokak olsa da cikabilseler.

Beslenme konusuna donersek maalesef Irlanda gibi Avrupa’nin birçok ulkesinde meyve sebze cok pahali, bir patlicani 1 euroya alirken ayni fiyata bir hamburger alabiliyorsunuz, hem daha ucuz ogun hem daha kolay edinmesi. Belki de anne babalari bu kadar suclamadan once, tuketilmesi faydali dedikleri yani sebze ve meyvelerin fiyatlarini yeniden gozden gecirmelerinde fayda var. Adimbasi karsiniza “Fast Food” dukkanlari cikiyor sehir merkezlerinde, en ucuz, doyurucu ve tabi ki en cok dolan yerler yine buralar. Turkiye’de bu kadar basarili oldugunu sanmazsam da biliyorum ki cok buyuk bi kesim yine dolduruyor “Fast Food” restaurantlarini, 2 haftada bir ya da en çok haftada bir yemenin cok sakincasi olmazsa gerek, tabi unutmamali ki bir ogun ile tum gunluk kalori ihtiyacinizi karsilamis oluyorsunuz, yani o gun biraz daha dikkat etmeli diger yediklerinize tabi eger kilo almak istemiyorsaniz.

“Fast Food”lara cocuklugumdan beri karsi olan bir insan olmama ragmen itiraf etmeliyim ki bazen alis veris yaparken birden burnuma gelen dayanilmaz patates kizartmasi kokusuna yenik dusuyorum. Tabi bunu elimden geldigince az tekrarlamaya calisiyorum. Mutfagi sebze agirlikli olan Turkiye’de bunu basarmak kesinlikle daha kolay, sebze meyve kilo ile aliniyor, tane ile degil, ulkenin kendi kendine yillar boyu yetebilecek uretimi var. Tabi olur da kazara Avrupa Birligi’ne girersek bakalim elimizde tutabilecek miyiz bu sahip olduklarimizi.

Kanserin almis basini gittigi dunyada, eger biraz daha uzun yasamak istiyorsak; herseyden biraz denemekte, hicbirseyi abartmadan tuketmekte, Fast Food’tan, sigaradan kacinmakta, bol bol egzersiz yapmakta fayda var …